تجارت الکترونیک چین: تسلط بر جنوب شرق آسیا و رقابت جهانی

در یک نگاه

• پلتفرم‌های خرید آنلاین چینی حدود نیمی از بازار خرده‌فروشی اینترنتی را در کشورهای کلیدی جنوب شرق آسیا مانند اندونزی، تایلند و فیلیپین به خود اختصاص داده‌اند.
• بازیگران اصلی چینی از جمله علی‌بابا، تیک‌تاک شاپ، شین (Shein) و تمو (Temu) در حال گسترش دامنه جهانی خود هستند که این امر ناشی از رشد کندتر اقتصادی داخلی و افزایش اصطکاک تجاری است.
• رویداد سالانه روز مجردها (Singles’ Day) علی‌بابا به یک پدیده جهانی تبدیل شده و مستقیماً با تعطیلات خرید بین‌المللی تثبیت‌شده مانند جمعه سیاه (Black Friday) رقابت می‌کند.
• شرکت فنلاندی فاندپارک (FundPark) بر اساس سه میلیارد دلار وام که در مدت کمی بیش از یک سال برای کسب‌وکارهای تجارت الکترونیک چینی ترتیب داده، رشد سریعی را تجربه کرده است. این امر نشان‌دهنده گسترش سریع بین‌المللی این فروشندگان است.
• علیرغم ظهور پلتفرم‌های چینی، غول‌های تجارت الکترونیک آمریکایی مانند آمازون و والمارت همچنان در بازارهایی مانند ایالات متحده موقعیت غالب خود را حفظ کرده‌اند.

تسلط تجارت الکترونیک چین بر جنوب شرق آسیا

پلتفرم‌های خرده‌فروشی آنلاین چینی تقریباً نیمی از سهم بازار خرده‌فروشی اینترنتی را در چندین کشور جنوب شرق آسیا به خود اختصاص داده‌اند. این تغییر قابل توجه در چشم‌انداز تجارت دیجیتال منطقه در گزارشی اخیر توسط شرکت مشاوره Bain and Company تشریح شده است. به طور مشخص، در اندونزی، تایلند و فیلیپین، پلتفرم‌های متعلق به شرکت‌های چینی مانند علی‌بابا، تیک‌تاک شاپ (متعلق به ByteDance)، شین (Shein) و تمو (متعلق به PDD) بر اساس داده‌های سال 2024، حدود نیمی از کل فعالیت‌های خرده‌فروشی آنلاین را نمایندگی می‌کنند.

این شرکت‌های چینی نه تنها حضور خود را در جنوب شرق آسیا تثبیت می‌کنند، بلکه جایگاه‌های محکمی در سایر بازارهای رو به رشد خرید آنلاین ایجاد کرده و دامنه دسترسی خود را به کشورهایی مانند ایالات متحده و برزیل گسترش می‌دهند. این گسترش جهانی در حالی رخ می‌دهد که کسب‌وکارهای چینی با رشد اقتصادی کندتر در کشور خود مواجه هستند و تنش‌های تجاری فزاینده‌ای با ایالات متحده را مدیریت می‌کنند.

مدیران این شرکت‌ها معمولاً به خوبی از رقابت شدید داخلی چین درس آموخته‌اند و این تجربه را در بازارهای بین‌المللی به کار می‌گیرند. این امر به آن‌ها کمک می‌کند تا در بازارهایی با قدرت خرید آنلاین کمتر، عملکرد خوبی از خود نشان دهند، که این موضوع به گفته تحلیلگران Bain، بخش مهمی از استراتژی ورود آن‌ها به این بازارهاست.

گسترش جهانی رویدادهای خرید بزرگ

جشنواره خرید محبوب روز مجردها (Singles’ Day) علی‌بابا اکنون در حال کسب محبوبیت بین‌المللی است و پلتفرم Taobao امسال این رویداد را به 20 منطقه گسترش داده است. این اقدام، آنچه را که زمانی یک تبلیغ متمرکز بر چین بود، به یک رویداد خرید جهانی تبدیل می‌کند و مستقیماً با غول‌های فروش مانند جمعه سیاه (Black Friday) آمازون.کام رقابت می‌کند. در حالی که تلاش‌های بین‌المللی قبلی برای روز مجردها کمتر مستند شده بود، گسترش امسال گامی قابل توجه محسوب می‌شود؛ این امر پس از اعلام سال گذشته Taobao Malaysia مبنی بر تبلیغ رویداد به زبان انگلیسی برای اولین بار در کنار چینی، صورت گرفته است.

عملیات بین‌المللی علی‌بابا که توسط گروه تجارت دیجیتال بین‌المللی آن مدیریت می‌شود، رشد قابل توجهی را گزارش کرده است. برای سه ماهه منتهی به 30 ژوئن، این بخش 34.74 میلیارد یوان (4.85 میلیارد دلار) درآمد کسب کرده است که 19 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل را نشان می‌دهد. این رقم قابل توجه بود و کمی از درآمد حاصل از بخش محاسبات ابری علی‌بابا فراتر رفت و اهمیت فزاینده سرمایه‌گذاری‌های تجارت الکترونیک این شرکت در خارج از کشور را نشان داد.

علی‌بابا، مانند آمازون، بستری را برای تجار فراهم می‌کند تا حساب‌هایی برای فروش مستقیم به مصرف‌کنندگان ایجاد کنند. با این حال، در حالی که بخش بین‌المللی آن در حال رشد است، درآمد عملیات تجارت الکترونیک چین علی‌بابا به طور قابل توجهی بالاتر باقی مانده و به 140.07 میلیارد یوان فروش رسیده است، اگرچه این بخش رشد کندتری 10 درصدی را تجربه کرده است. این نشان‌دهنده تمرکز همچنان قوی علی‌بابا بر بازار داخلی خود با وجود پیشرفت‌های جهانی است.

رشد سریع با پشتیبانی فناوری مالی

داده‌های خدمات وام‌دهی، سرعت فزاینده رشد فروشندگان چینی در بازار آنلاین بین‌المللی را برجسته می‌کند. شرکت فناوری مالی فاندپارک (FundPark) در مدت بیش از یک سال، 3 میلیارد دلار وام به کسب‌وکارهای کوچک چینی فعال در تجارت الکترونیک بین‌المللی تسهیل کرده است. این موفقیت به ویژه قابل توجه است زیرا قبلاً 6 سال طول کشیده بود تا این شرکت به همان نقطه عطف وام‌دهی 3 میلیارد دلاری برسد. انسون سوئن (Anson Suen)، هم‌بنیانگذار و مدیرعامل فاندپارک، این بینش‌ها را در گفتگویی با CNBC به اشتراک گذاشت.

فاندپارک که از حمایت قابل توجهی از جمله 750 میلیون دلار از غول‌های مالی مانند گلدمن ساکس و HSBC برخوردار است، از رویکرد ارزیابی داده‌های مبتنی بر فناوری برای تعیین میزان وام برای تجار کوچک استفاده می‌کند. این استارتاپ اخیراً 71 میلیون دلار برای توسعه ابزار جدید هوش مصنوعی جمع‌آوری کرده است. این ابزار برای تأمین مالی پویا طراحی شده و هدف آن کمک به تجار در پیمایش پیچیدگی‌ها و عدم قطعیت‌های مرتبط با تعرفه‌هاست.

تحلیلگران Bain موفقیت شرکت‌های تجارت الکترونیک چینی را تا حدی به تجربه ارزشمندی که از فعالیت در بازار داخلی بسیار رقابتی خود به دست آورده‌اند، نسبت می‌دهند. این تجربه شامل تخصص در فروش پخش زنده، چرخه‌های توسعه محصول چابک و سیستم‌های تحویل کارآمد است. این تجربه به ویژه با توجه به اینکه آمازون خود در سال 2019 به دلیل رقابت شدید از سوی بازیگران محلی از بازار چین خارج شد، حیاتی بود.

بازار تجارت الکترونیک داخلی چین به طور قابل توجهی بزرگتر از بازار ایالات متحده است. در سال گذشته، بخش تجارت الکترونیک چین 2.32 میلیارد دلار ارزش ناخالص کالا (GMV) تولید کرده است که بیش از دو برابر 1.05 میلیارد دلار GMV ثبت شده در ایالات متحده است. GMV یک معیار کلیدی است که ارزش کل کالاهای فروخته شده از طریق یک پلتفرم تجارت الکترونیک را در یک دوره زمانی مشخص ردیابی می‌کند. این disparity در اندازه بازار، پتانسیل رشد فروشندگان چینی را در مقایسه با بازارهای توسعه‌یافته نشان می‌دهد.

در جنوب شرق آسیا، اندونزی در سال گذشته پیشتاز GMV تجارت الکترونیک با 62 میلیارد دلار بود. تایلند و ویتنام هر کدام به 30 میلیارد دلار رسیدند، در حالی که فیلیپین در سال 2024 به GMV 20 میلیارد دلار دست یافت. بازار سنگاپور نیز با وجود کوچکتر بودن، همچنان 8.55 میلیارد دلار GMV تولید کرد.

علیرغم این ارقام چشمگیر، گسترش پلتفرم‌های چینی در برخی مناطق بدون چالش نیست. Bain خاطرنشان کرد که در سنگاپور، Lazada علی‌بابا شاهد کاهش سهم بازار خود به نفع رقیب محلی Shopee بوده است. به طور مشابه، در بازار ایالات متحده، آمازون و والمارت همچنان موقعیت‌های قوی خود را حفظ کرده‌اند.

غول‌های تجارت الکترونیک آمریکا رهبری جهانی را حفظ می‌کنند

در حالی که PDD، علی‌بابا و ByteDance در بازار چین تسلط دارند، ایالات متحده سناریوی متفاوتی را برای تجارت الکترونیک ارائه می‌دهد. داده‌های Bain نشان می‌دهد که پلتفرم‌های تجارت الکترونیک غیرچینی نزدیک به 95 درصد از سهم بازار ایالات متحده را در اختیار دارند. غول‌های تجارت الکترونیک آمریکایی همچنین عملیات بین‌المللی قابل توجهی را حفظ کرده و نفوذ جهانی مداوم خود را نشان می‌دهند.

به عنوان مثال، آمازون فروش خالص آمریکای شمالی را به مبلغ 100.1 میلیارد دلار برای سه ماهه منتهی به 30 ژوئن گزارش کرده است. علاوه بر این، فروش بین‌المللی آن در مدت مشابه به 36.76 میلیارد دلار رسیده است. این عملکرد قوی به این معنی است که کل فروش خالص آمازون، هم داخلی و هم بین‌المللی، از مجموع علی‌بابا بیشتر است و حضور جهانی قابل توجه آن را برجسته می‌کند. انتظار می‌رفت آمازون گزارش درآمد خود را در همان روزی که مقاله اصلی منتشر شد، منتشر کند.

والمارت نیز ارقام فروش آنلاین قوی را گزارش کرده است، با 23.7 میلیارد دلار فروش آنلاین در ایالات متحده برای سه ماهه منتهی به 31 ژوئیه. عملیات بین‌المللی آن 8.3 میلیارد دلار اضافی را شامل شد که نشان‌دهنده افزایش 22 درصدی سالانه برای کسب‌وکار خارجی آن است.

اینکه چگونه شرکت‌های آمریکایی در بازارهای بین‌المللی و داخلی خود عملکردی قوی دارند، نشان‌دهنده قدرت برند، خدمات مشتری و لجستیک توسعه‌یافته آن‌هاست. این توانایی رقابت با فروشندگان جدید و در حال رشد از چین، تصویر پیچیده و پویای بازار جهانی تجارت الکترونیک را ترسیم می‌کند.

جمع‌بندی

شرکت‌های تجارت الکترونیک چینی رشد و گسترش قابل توجهی از خود نشان می‌دهند، به ویژه در جنوب شرق آسیا، و چشم‌انداز خرده‌فروشی منطقه را به طور قابل توجهی بازسازی می‌کنند. موفقیت آن‌ها ناشی از استراتژی‌های پیشرفته بازار داخلی و زیرساخت‌های فناوری قوی است.

در حالی که پلتفرم‌های چینی در سطح بین‌المللی پیشرفت می‌کنند، غول‌های تثبیت‌شده آمریکایی مانند آمازون و والمارت همچنان بر بازارهای کلیدی مانند ایالات متحده تسلط دارند و این نشان‌دهنده یک محیط پویای رقابتی در تجارت الکترونیک جهانی است.