در یک نگاه
- قیمت نفت خام WTI و بنزین RBOB در روز پنجشنبه با رشد قابل توجهی مواجه شدند و به بالاترین سطح چند هفته‌ای خود رسیدند.
- این افزایش قیمت عمدتاً ناشی از تحریم‌های جدید آمریکا و اتحادیه اروپا علیه بخش انرژی روسیه بود.
- این تحریم‌ها نگرانی‌ها در مورد اختلال احتمالی در تولید و صادرات نفت روسیه و تأثیر آن بر عرضه جهانی را افزایش داده است.
- سیگنال‌های متناقضی در خصوص عرضه وجود دارد؛ در حالی که آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) مازاد عرضه را پیش‌بینی می‌کند، کاهش نفت در تانکرها و محدودیت صادرات روسیه به افزایش قیمت‌ها کمک کرده است.
- داده‌های موجودی آمریکا نشان می‌دهد که موجودی نفت خام و بنزین در سطوح پایین‌تر از میانگین فصلی ۵ ساله قرار دارد.
رشد قیمت نفت خام و بنزین تحت تأثیر تحریم‌ها
قراردادهای آتی نفت خام WTI با سررسید دسامبر در روز پنجشنبه با افزایش قابل توجه ۳.۲۹ دلاری یا ۵.۶۲ درصدی بسته شدند.
به طور همزمان، قراردادهای آتی بنزین RBOB با سررسید دسامبر نیز با رشد ۰.۰۶۳۶ دلاری یا ۳.۵۲ درصدی مواجه شدند.
این دومین روز متوالی است که شاهد افزایش شدید قیمت هر دو محصول، نفت خام و بنزین، هستیم. نفت خام به بالاترین سطح دو هفته‌ای و بنزین به بالاترین سطح سه هفته‌ای خود رسید.
تأثیر تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا بر بخش انرژی روسیه
به نظر می‌رسد تشدید تحریم‌های ایالات متحده و اتحادیه اروپا علیه بخش انرژی و زیرساخت‌های مرتبط با آن در روسیه، کاتالیزور اصلی این رشد قیمتی بوده است.
این اقدامات احتمال اختلال در تولید و صادرات نفت روسیه را افزایش داده و می‌تواند به محدود شدن عرضه جهانی نفت منجر شود.
اعلام تحریم‌های دولت ترامپ علیه شرکت‌های Rosneft PJSC و Lukoil PJSC، دو غول نفتی روسیه، به این روند افزایشی کمک کرد.
دلیل اعلام این تحریم‌ها، عدم تعهد جدی روسیه به فرآیند صلح برای پایان دادن به جنگ در اوکراین عنوان شد. پیامدهای احتمالی این تحریم‌ها شامل محدودیت همکاری شرکت‌های خارجی و کشورها با این نهادهای روسی و همچنین محدود کردن دسترسی آنها به سیستم مالی بین‌المللی است.
علاوه بر این، اتحادیه اروپا نیز بسته تحریمی جدیدی را علیه زیرساخت‌های انرژی روسیه تصویب کرد.
این بسته همچنین شامل تحریم‌هایی علیه ۱۱۷ کشتی ناوگان سایه (shadow fleet vessels) و ۴۵ نهادی است که به روسیه در دور زدن تحریم‌های فعلی کمک کرده‌اند؛ تعداد قابل توجهی از این نهادها در چین و هنگ کنگ مستقر هستند.
سایر عوامل مؤثر بر بازارهای نفت خام
بهبود وضعیت تقاضا برای نفت خام همچنین از اعلام پیشین دولت آمریکا مبنی بر برنامه‌ریزی برای پر کردن ذخایر استراتژیک نفت (SPR) به میزان یک میلیون بشکه در ماه‌های دسامبر و ژانویه نیز حمایت دریافت می‌کند.
پویایی عرضه و تقاضا و چشم‌انداز بازار
با وجود افزایش‌های اخیر، نگرانی‌ها در مورد مازاد عرضه بالقوه نفت خام در سطح جهانی همچنان یک عامل مهم نزولی در بازار باقی مانده است.
آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) اخیراً پیش‌بینی کرده است که در سال ۲۰۲۶، جهان با مازاد عرضه بی‌سابقه ۴ میلیون بشکه در روز نفت خام مواجه خواهد شد.
کاهش تنش‌ها در خاورمیانه نیز به کاهش ریسک پرمیوم (risk premium) مرتبط با قیمت نفت خام کمک کرده است. این امر تا حدی به دلیل توافق آتش‌بس بین اسرائیل و حماس است که احتمال فوری اختلال در عرضه نفت از این منطقه را کمتر می‌کند.
📍 کاهش حجم نفت خام ذخیره شده در تانکرها در سراسر جهان، یک شاخص صعودی برای قیمت نفت محسوب می‌شود. گزارش Vortexa نشان می‌دهد که حجم نفت خام نگهداری شده در تانکرهایی که حداقل هفت روز در یک مکان ثابت بوده‌اند، در هفته منتهی به ۱۷ اکتبر، ۱۲ درصد کاهش یافته و به ۷۸.۴۴ میلیون بشکه رسیده است.
⚡ حمایت از قیمت نفت خام پس از توافق اوپک پلاس در ۵ اکتبر مبنی بر افزایش اندک تولید به میزان ۱۳۷,۰۰۰ بشکه در روز از ماه نوامبر، مشهود بود. این افزایش کمتر از انتظار بازار بود که احتمالاً تقویت ۵۰۰,۰۰۰ بشکه‌ای را پیش‌بینی می‌کرد.
این گروه در حال افزایش تولید به میزان ۱.۶۶ میلیون بشکه دیگر در روز است تا کاهش تولید قبلی ۲.۲ میلیون بشکه‌ای را از ابتدای سال ۲۰۲۴ به طور کامل جبران کند.
تولید نفت خام اوپک در ماه سپتامبر با ۴۰۰,۰۰۰ بشکه در روز افزایش به ۲۹.۰۵ میلیون بشکه رسید که بالاترین میزان در ۲.۵ سال اخیر است.
📌 کاهش صادرات نفت خام از روسیه در حال حاضر از قیمت نفت حمایت می‌کند.
اوکراین طی دو ماه گذشته حداقل ۲۸ پالایشگاه روسیه را هدف قرار داده که این امر بحران سوخت در داخل روسیه را تشدید کرده و توانایی صادرات نفت خام آن را محدود ساخته است.
حملات پهپادی و موشکی اوکراین به پالایشگاه‌ها و پایانه‌های صادرات نفت روسیه، مجموع محموله‌های سوخت دریایی روسیه را به طور متوسط ۱.۸۸ میلیون بشکه در روز در ده روز اول ماه اکتبر کاهش داده است که پایین‌ترین میانگین در بیش از ۳.۲۵ سال اخیر است.
📊 انتظار می‌رود چشم‌انداز تولید بالاتر نفت خام در عراق، عرضه جهانی نفت را افزایش دهد که معمولاً یک عامل نزولی برای قیمت نفت محسوب می‌شود.
عراق اخیراً اعلام کرده است که با دولت منطقه‌ای کردستان برای از سرگیری صادرات نفت از منطقه کردستان از طریق خط لوله‌ای به ترکیه به توافق رسیده است. این صادرات به دلیل اختلاف پرداخت طی دو سال گذشته متوقف شده بود.
وزیر خارجه عراق اظهار داشت که از سرگیری صادرات نفت خام می‌تواند ۵۰۰,۰۰۰ بشکه در روز عرضه جدید نفت را به بازارهای جهانی اضافه کند.
موجودی و تولید آمریکا
گزارش روز چهارشنبه EIA نشان داد که تا تاریخ ۱۷ اکتبر، موجودی نفت خام ایالات متحده ۴.۰ درصد پایین‌تر از میانگین فصلی ۵ ساله بوده است.
موجودی بنزین ۰.۶ درصد و موجودی تقطیری‌ها ۶.۶ درصد پایین‌تر از میانگین فصلی ۵ ساله قرار داشته است.
تولید نفت خام آمریکا در هفته منتهی به ۱۷ اکتبر، ۰.۱ درصد نسبت به هفته قبل کاهش یافته و به ۱۳.۶۲۹ میلیون بشکه در روز رسیده است که اندکی کمتر از رکورد قبلی ۱۳.۶۳۶ میلیون بشکه در هفته منتهی به ۱۰ اکتبر است.
شرکت بیکر هیوز در گزارشی در روز جمعه اعلام کرد که تعداد دکل‌های فعال نفتی آمریکا در هفته منتهی به ۱۷ اکتبر بدون تغییر و برابر با ۴۱۸ دستگاه بوده است.
این رقم اندکی بالاتر از حداقل ۴ ساله ۴۱۰ دکل در هفته منتهی به ۱ اوت است. در طی ۲.۵ سال گذشته، تعداد دکل‌های نفتی آمریکا به طور قابل توجهی از اوج ۵.۵ ساله خود یعنی ۶۲۷ دکل در دسامبر ۲۰۲۲ کاهش یافته است.
جمع‌بندی
بازارهای نفت خام و بنزین شاهد رشد قابل توجهی بودند که عمدتاً ناشی از تحریم‌های جدید آمریکا و اتحادیه اروپا علیه بخش انرژی روسیه بود و این موضوع می‌تواند بر عرضه جهانی تأثیر بگذارد. در حالی که نگرانی از مازاد عرضه همچنان پابرجاست، کاهش ذخایر در تانکرها و محدودیت صادرات روسیه، حمایت‌های صعودی را فراهم کرده است. سطح موجودی در آمریکا نیز در حال حاضر پایین‌تر از میانگین‌های فصلی تاریخی است.